آزمايش قبل از انتخاب











آزمايش قبل از انتخاب



هر فردي در زندگي خويش به دوست و همنشيني نياز دارد تا هنگام ناراحتي با او درد دل کند و موقع سختي نزد او برود و هنگام حوادث و مشکلات از او کمک بگيرد و بالاخره غم و شادي خود را با او در ميان بگذراد. حال اين سوال به ذهن راه مي‏يابد که مي‏توان با هر کسي رفيق شد و از آنان همه نوع کمکي را توقع داشت يا بايد از همه رميد و با هيچ کس دوستي نکرد و خود را در زماني دانست که رسول‏خدا صلي الله عليه و آله فرمود: «روزگاري مي‏آيد که مردم همه گرگند، هر کس گرگ نباشد گرگ‏ها او را مي‏خورند».[1].

راستي آيا در دوراني که دوستان ظاهر ساز و خيانتکار فراوانند و هر کس به سود خويشتن فکر مي‏کند، راهي براي شناسايي آنان وجود دارد که بتوانيم خوب را از بد تشخيص دهيم

[صفحه 20]

و دوستي ما پايدار باشد؟

در پاسخ بايد گفت: همان طور که انسان براي خريد اجناس و پرداخت پول آن دقت مي‏کند تا جنس خوب را به دست آورد و پولش را بيهوده از دست ندهد، در راه به دست آوردن دوست که بهترين سرمايه‏هاست بايد دقت نمايد تا دوست خوب و با رازش را به دست آورد و بتواند ساليان دراز با او رفاقت کند، حضرت علي عليه‏السلام مي‏فرمايد: «در کشاکش روزگار، افراد، با دوستان خوب شناخته مي‏شوند».[2].

بنابراين انسان بايد سعي کند افراد خوب و بد را بشناسد. روايات تاکيد مي‏کنند دوستانتان را آزمايش کنيد تا ميزان دوستي شان معلوم شود، مثلا از آنان در تنگدستي ياري بطلبيد، در مراحل گونه گون زندگي با ايشان نشست و برخاست نماييد تا گوهر دروني‏شان بر شما بيشتر آشکار شود، در ضمن بايد ديد آيا دوستي شما را براي انتظار و توقعي برگزيده‏اند يا با انديشه‏اي صادقانه و خالصانه. در هر حال، اصل بر اين است که دوستي‏ها براساس ايمان و تقوا باشد و از معنويت مايه بگيرد و عاملي براي رشد مودت و اخلاق و نزديک تر شدن به خدا باشد، نه براي پول و زرق و برق و دستيابي به جام و مقام و موقعيت.

بهترين راهي که به آن، دوست واقعي شناخته مي‏شود پول و

[صفحه 21]

مسائل مادي است. اگر فردي است که منافع شخصي خود را در نظر مي‏گيرد، کوچک‏ترين ارزشي ندارد، زيرا زماني که دوست ثروتمندي تري بيابد رفيق گذشته را فراموش خواهد کرد، همين طور اگر دوست، در مواجهه با حوادث مختلف زندگي، به امور غير اسلامي و انساني و غير اخلاقي دست بزند ارزش دوستي‏اش ساقط مي‏گردد. به هر حال در خوري و شايستگي دوست وقتي بهتر معلوم مي‏شود که تا چه حد حاضر است در رفع نياز آدمي بکوشد، و نيز به وقت عصبانيت، چه مقدار حريم دوستي را رعايت مي‏نمايد و از بدگويي و رساندن ضرر و زيان به دوست خويش، پرهيز مي‏کند.

اينک به گلستان هميشه سر سبز و کلام نوراني اميرالمومنين علي عليه‏السلام سري مي‏زنيم.



صفحه 20، 21.





  1. تحف العقول، ص 44.
  2. نهج‏البلاغه، حکمت 208.